Nu we aan de afgrond van misschien wel de grootste economische recessie sinds de jaren dertig staan, is het noodzakelijk om terug te blikken naar wat ons hier heeft gebracht en om vooruit te kijken naar hoe we straks verder gaan. Het wordt tijd om terug te keren bij onze waarden. Waar kun je op bouwen: geld of gezondheid?
Hoe zijn we hier terecht gekomen?
Hosanna was een woord dat veelal gebruikt werd om de afgelopen twee jaar in de installatiebranche te omschrijven. Bedrijven groeiden, omzet en projecten eveneens. Veel installateurs kampten weliswaar met een personeelstekort, maar was dat niet gewoon een weerspiegeling van het succes van de sector?
In december doken de eerste nieuwsberichten over het nieuwe Coronavirus op. China zou onjuist hebben gehandeld en nu moesten ze daar drastische maatregelen nemen om de bevolking te beschermen. Dat er in een klein kwartaal ook in Nederland een lockdown zou zijn compleet met politie drones en een samenscholingsverbod had natuurlijk niemand gedacht.
Dit virus verspreidde zich sneller en makkelijker over de wereld dan SARS of MERS, ook Coronavirussen die tot epidemieën in Azië en het Midden Oosten leidden aan het begin van dit millennium. Tot voor kort was reizen makkelijker en goedkoper dan ooit tevoren. De wereld was nog nooit zo klein geweest, geen wonder dus, dat een virus daar met gemak doorheen raasde.
Al kan de precieze bron van het nieuwe Coronavirus nog niet achterhaald worden, wijzen de huidige onderzoeken erop dat het afkomstig is van een dier, dat zei Takeshi Kasai, hoofd van de westelijke Pacific namens de Wereldgezondheidsorganisatie, vandaag tijdens een online-persconferentie van de WHO. Eerder leidde dit al tot een campagne voor een mondiaal verbod op exotische dieren markten. De verspreiding van het virus is mogelijk ook gekatalyseerd door de wereldwijde afbraak van natuurgebieden. De Engelse krant the Guardian pleitte laatst voor het preserveren van de natuur om een toekomst gevuld met pandemieën te voorkomen: “Naarmate het verlies van leefgebied en biodiversiteit wereldwijd toeneemt, is de uitbraak van het coronavirus mogelijk slechts het begin van massale pandemieën.
“De vraag naar hout, mineralen en hulpbronnen uit het noordelijk halfrond leidt tot de aangetaste landschappen en de ecologische ontwrichting die ziekten veroorzaakt.”
Hoe gaan we verder?
Het virus sloeg om in een crisis. Met de wereld op slot, draaien ook grote delen van de economie dicht. In eerste instantie reageerden de financiële markten na grote verliezen goed op de strenge maatregelen om de verspreiding in te dammen. Maar hoe langer iedereen thuis moet blijven, hoe slechter de prognoses voor de economie. De Chinese economie kromp het eerste kwartaal van dit jaar met 6,8 procent en China staat er dan nog voorlopig beter bij dan de Verenigde Staten. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voorspelde deze week dat deze recessie de ergste kan zijn sinds de krach van de jaren dertig.
Wat doe je met gitzwarte toekomstbeelden? Inzetten op langdurige, houdbare, sommigen zouden het misschien wel duurzame systemen noemen. Techniek Nederland, de ondernemersorganisatie voor de techniek, heeft een pessimistisch beeld voor het korte termijn maar op het lange termijn keert ook bij hen gedachten over hosanna terug als we kijken naar de mogelijkheden die voor het oprapen liggen bij de verduurzamingsslag.
Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, vermeldde onlangs op de site van de ondernemersorganisatie: “Ontwikkelingen als de energietransitie en de digitalisering zullen de komende tijd alleen maar belangrijker worden. De verwachting is dat de technieksector na deze crisis weer hard gaat groeien. We moeten daarom wel voorkomen dat er nú geen banen en bedrijven verloren gaan.”
Frans Timmermans, politicus en Eurocommissaris, en Bertrand Piccard, een Zwitserse psychiater, betoogden laatst in het NRC Handelsblad voor een Europese Green Deal. Deze zou de economie een extra impuls geven en meer werkgelegenheid bieden door de verduurzaming op te drijven. “Door de oude, vervuilende infrastructuur te vervangen door een modern, schoon en efficiënt alternatief in alle sectoren: water, energie, bouw, mobiliteit, landbouw en industriële processen, om er een paar te noemen. Hiermee kunnen we veel meer banen scheppen en ons bbp veel meer laten groeien dan op de oude wijze.”
Vormgeving na de crisis
Tot slot is het tijd om na te denken over de vormgeving van de wereld na deze crisis. Na de oorlog werden wijken gebouwd met arbeidershuisjes die in vrijwel alle opzichten hetzelfde waren. Nu is de naoorlogse wijk niet meer zo populair, maar destijds was dat waar de tijdsgeest om vroeg. De bevolking van toen was met brutaliteit uit elkaar gehaald en wilde in alles met elkaar herenigd worden. In de jaren zestig en zeventig bouwden de idealisten aan het utopische brutalisme totdat de laissez-faire economie van de jaren tachtig deze failliet verklaarde. Zo kan dit decennium in het teken komen te staan van een nieuwe tijdsgeest. Het is tijd voor deze generatie om terug te keren bij onze waarden, deze kritisch te bekijken en hierop door te bouwen.
Dus nu aan ons: waar ga je op bouwen? Op geld of gezondheid? De verduurzamingsslag staat juridisch vastgelegd. Meer dan dat zou je kunnen stellen dat het sinds deze ongekende, onverhoopte pandemie ook moreel is vastgelegd. Zet in op gezondheid, haal welvaart uit welzijn, bouw door op de verduurzaming.
Wil je op de hoogte zijn en blijven van de laatste ontwikkelingen?
Volg Vaktechnisch op LinkedIn:
