Royal HaskoningDHV heeft naar aanleiding van het klimaatakkoord en de Green Deal Zorg 2.0 voor 1 juli jl. 17 portefeuilleroutekaarten CO2-reductie voor ziekenhuizen opgesteld. Het betreffen drie academische ziekenhuizen, zeven topklinische en zeven streekziekenhuizen, met in totaal een bruto vloeroppervlak van 2,5 miljoen m². Hiermee heeft Royal HaskoningDHV voor bijna een derde van het totale aantal m² ziekenhuizen in Nederland een route geschetst naar een CO2-neutraal ziekenhuis.
In totaal kochten deze ziekenhuizen ongeveer 71 miljoen m³ aardgas, 22 TJ warmte en 282 miljoen kWh elektriciteit per jaar in. Dit komt neer op een gemiddeld verbruik van 372 kWh per m² BVO per jaar.
In de afgelopen jaren hebben deze ziekenhuizen al verschillende maatregelen genomen en zodoende gemiddeld al 26 % van hun directe CO2-emissies gereduceerd t.o.v. het referentiejaar (variërend van 2009 tot 2016). Het afstoten van vastgoed en/of het uitzetten van de warmtekrachtinstallatie heeft vaak de grootste directe CO2-reductie opgeleverd.
Verschillende Scenario’s
Om het vastgoed te kunnen verduurzamen heeft Royal HaskoningDHV per ziekenhuis verschillende routes in kaart gebracht om aan de CO2-reductiedoelstellingen van 49% in 2030 en 95% in 2050 te kunnen voldoen. Hiertoe is alle informatie, die vaak erg versplinterd in een ziekenhuisorganisatie voorhanden is, verzameld en in een model verwerkt dat op maat van het ziekenhuis is gemaakt. Zo krijgt het ziekenhuis inzicht in de huidige situatie en de te nemen stappen via verschillende te kiezen routes. Binnen deze routes is ook het te verwachte energieverbruik vergeleken met de wettelijke eindnorm voor 2050, welke nog niet gepubliceerd is maar naar verwachting rond de 100 kWh/m²GO (huidige Paris Proof-norm) komt te liggen. In de meest ambitieuze routes komt gemiddeld het geprognosticeerde eindverbruik in 2050 uit op 165 kWh/m²BVO.
Hoe groot is de opgave?
Het halen van de 2030 doelstelling is voor alle ziekenhuizen haalbaar. Met de voorgestelde maatregelen kan een besparing van gemiddeld 64% worden gehaald. De top drie maatregelen om directe CO2-emissies te reduceren zijn: Uitfaseren WKK’s, minder of niet bevochtigen en stoom en warm tapwater decentraal elektrisch bereiden;
Voor het halen van de 2050 doelstelling zijn grootschalige ingrepen nodig zoals verbeteringen aan de bouwschil en vervanging van de energievoorziening voor gasloze systemen. Dit vergt forse investeringen; gemiddeld € 1.300 per m²BVO inclusief BTW. In sommige gevallen is sloop of (ver)nieuwbouw meer een voor de hand liggende optie.
Het houden van overzicht en ervoor zorgen dat geen kansen gemist worden, wordt door veel ziekenhuizen als zeer belangrijk knelpunt benoemd. Niet zelden worden korte termijn ingrepen en verbouwingen niet getoetst op verduurzamingsaspecten en worden kansen om effectief te verduurzamen gemist omdat nu het additioneel budget niet kan worden vrijgemaakt om tevens te verduurzamen. De financiële incentive (terugverdientijd) is in ziekenhuizen relatief laag vanwege de relatief lage energiekosten. Verbinding maken tussen MJOP en vastgoedprojecten en het up to date houden van de route kaart (dynamisch maken door deze te combineren met energiemonitoring) geeft dit inzicht. Door het up to date te houden wordt ook de voortgang geborgd.
Hoe nu verder?
Het uitvoeren van de routekaarten is een enorme opgave voor ziekenhuizen en vraagt een integrale aanpak om de zorg- en vastgoedbehoefte met de verduurzaming van de gebouwen samen te laten lopen. Als men hier geen aandacht voor heeft worden kansen gemist, en worden nu spijt-maatregelen genomen waarmee de doelstellingen voor 2030 en 2050 niet gehaald gaan worden. Royal HaskoningDHV kan ziekenhuizen ondersteunen bij de implementatie en realisatie van hun routekaart en de verduurzamingsopgave.
