De Jumbo in het Overijsselse Goor is de duurzaamste supermarkt van de Benelux. Het nieuwbouwpand heeft een BREEAM-ontwerpscore van 91,99% en opleverscore van 90,7%. Senior engineer Axel Sol was vanuit Kersten verantwoordelijk voor het BREEAM-ontwerp voor het E-gedeelte. “Een BREEAM-ontwerp met zo’n hoge score had ik nog nooit gezien. Dat was wel even slikken. Maar ik dacht ook meteen: leuke uitdaging, gaan we doen!”

Kersten Techniek verzorgde voor de Jumbo in Goor onder meer de bekabeling en montage voor de verlichting, voedingen vanaf de transformator, zonnepanelen, laadpalen, de energiebemetering, de algemene elektra en data-installatie, parkeer- en buitenverlichting en verdeelinrichtingen.

Veel innovatieve zaken

Projectleider vanuit Kersten was Rene Scheeres. Hij vertelt: “Dit was een zeer interessant project, er zitten veel innovatieve zaken in dit pand. Op bouwkundig vlak heb je bijvoorbeeld het sedumdak en de zonnepanelen. En op milieugebied is er de oliescheider op de parkeerplaats, waarbij olie- en vetresten uit regenwater gefilterd worden, voordat dat het riool in gaat. En dan is er ook nog daglichtsturing voor de verlichting. Maar voor ons als Kersten lag de innovatie vooral op de bemetering en monitoring van de energiestromen.”

Voor het bemeteren van die verschillende energiestromen heeft Kersten het pand, waar ook een Etos en Gall&Gall gevestigd zijn, ingedeeld in 7 zones. Elke zone heeft een verdeelkast. Daarin zit de hoofdbemetering en ook de subbemetering per groep, voor bijvoorbeeld de ovens in de bakkerij.

Scheeres: “Door meerdere verdeelinrichtingen is het aandeel van de ‘vaste bekabeling’ lager en kan er meer ‘stekerbare bekabeling’ toegepast worden. Dit vergroot in eerste instantie de flexibiliteit van de winkelindeling, zo kan er makkelijk iets verplaatst worden of bijgeplaatst worden. Daarnaast draagt het bij aan de circulariteit van de installatie omdat de stekerbare bekabeling makkelijker opnieuw te gebruiken is.”

Broodjes afbakken

“We hebben gebruikgemaakt van Schneider Electric-powertags voor het meten van de energieverbruiken. Deze zijn gekoppeld aan de Facility Expert-software van Schneider waarin het energieverbruik en ook de opwekking per gebruikersgroep inzichtelijk is”, zegt Sol. “We hebben de verschillende verdeelkasten softwarematig gekoppeld en zo kunnen we het totaal van de gebruikersgroepen zoals verlichting en klimaat inzichtelijk maken. Het is mogelijk om op kwartierbasis alle energiestromen te zien van de groepen en apparaten die we meten. De winkel is nu een jaar open en het geeft een goed inzicht in hoeveel energie een winkel als deze verbruikt. We zien dan significante besparing ten opzichte van de oude winkel.”

Kersten zorgt er samen met Schneider Electric voor dat het monitoringsysteem in de lucht blijft en dat het onderhouden wordt. De klant krijgt daarbij advies hoe om te gaan met dat energiemanagementsysteem en wat ze aan acties kunnen ondernemen om te bezuinigen. “Wij vertellen de ondernemer natuurlijk niet hoe hij zijn broodjes af moet bakken, maar we willen hem wel motiveren erover na te denken of het zuiniger kan”, zegt Scheeres. Kersten adviseert de klant daarbij hoe energie bespaard kan worden, zoals het advies om de koeling ’s nachts af te dekken, zodat er minder kou uit ontsnapt.

Koppeling met W-installatie

Op het energiemanagementsysteem is niet alleen de E-installatie, maar ook de W-installatie gekoppeld. René Scheeres geeft aan dat ze via het energiemanagementsysteem het verbruik van energie voor de koeling kunnen volgen, maar ook van de warmtepomp en daarnaast ook het waterverbruik. “In het watersysteem is ook lekdetectie aangebracht. Als sprake is van overmatig waterverbruik, wat lijkt op een lekkage, dan sluit de watertoevoer en gaat er een alarm naar de meldkamer voor het inbraakalarm.”

Axel Sol: “Doordat we ook de watermeters op een verdeelkast van ons hebben gekoppeld kunnen we dit tevens monitoren. We zien dat de supermarkt ook daar bespaart. Dat is het effect van de magneetklepjes die zijn geplaatst door Warmtebouw Utrecht. Deze kleppen zijn aangesloten op de bewegingsmelders, wat inhoudt dat als iemand het toilet binnengaat, de magneetkleppen opengaan voor het spoelwater en kraanwater. Op het moment dat je het toilet weer uitloopt, schakelt via de bewegingsmelder ook alles af. Dan komt er geen water meer door.”

Goede samenwerking in BREEAM

Kersten heeft in het ontwerp en de realisatie alles gehaald wat noodzakelijk was voor het E-gedeelte. “Je moet je ontwerp ook wel kunnen realiseren. We hadden van tevoren gelukkig goed ingeschat wat we wel en niet konden”, besluit Sol. De samenwerking met de andere partijen, Carrier Bedrijfskoeling, Warmtebouw Utrecht, Signify (Philips) en opdrachtgever Leussink, verliep heel soepel. Scheeres: “Je moet met zijn allen gaan voor het BREEAM-verhaal. Wat ik heel bijzonder vond was de samenwerking tussen met name Axel en de BREEAM-ontwerpers van de andere partijen. Er was goede interactie, gericht op elkaar helpen en adviseren.”

Kijk hier voor meer informatie over het project Jumbo Goor.